Documenta 14, εικαστικός "αναβρασμός"

Κοινωνική ζωή εκτός νόμου

Candice Hopkins

Στις 8 Απριλίου άρχισε η documenta 14, μια έκθεση δυτικοευρωπαϊκής μοντέρνας τέχνης (θα διαρκέσει μέχρι τις 16.7 στην Αθήνα και στο Κάσελ θα διαρκέσει από 10.6-17.9.17). Μια τόσο σημαντική για την Αθήνα εκδήλωση δεν θα πρέπει να αφήσει κανέναν ασυγκίνητο -κατά τη γνώμη μου- γιατί είναι κάτι που δεν γίνεται κάθε μέρα στην πόλη μας. Επίσης είναι μια συνεργασία μεταξύ Αθήνας και Κάσελ, που σημαίνει πως μας βγάζει από τα στενά όρια της ελληνικής εικαστικής προσέγγισης. Αντιγράφω από το έντυπο: Το 1955 διοργανώθηκε στο Κάσελ η πρώτη documenta, που αποτέλεσε πρωτοβουλία ομάδας φιλότεχνων με επικεφαλής τον καλλιτέχνη, καθηγητή τέχνης και επιμελητή Arnold Bode. H documenta 14 έχει τον τίτλο Μαθαίνοντας από την Αθήνα. Το 2017 η Αθήνα και το Κάσελ φιλοξενούν την έκθεση από κοινού και επί ίσοις όροις. Οι διαφορετικοί τόποι, το πολιτιστικό υπόβαθρο και οι αποκλίνουσες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες στην Αθήνα και στο Κάσελ αποτελούν στοιχεία της ίδιας δημιουργικής διαδικασίας και στα δύο μέρη της έκθεσης, διαμορφώνοντας και καθορίζοντας την ίδια στιγμή τα έργα των καλλιτεχνών.
Σε ολόκληρη την πόλη, σε περισσότερα από 40 διαφορετικά δημόσια ιδρύματα, σε πλατείες, κινηματογράφους, πανεπιστημιακούς χώρους και βιβλιοθήκες, περισσότεροι από 160 καλλιτέχνες απ’ όλο τον κόσμο παρουσιάζουν τα νέα έργα τους για την documenta 14. Οι κυριότεροι εκθεσιακοί χώροι θα είναι ανοιχτοί από Τρίτη έως Κυριακή, 11 π.μ.-9 μ.μ., και την Πέμπτη 11 π.μ.-11 μ.μ. Συμβουλευτείτε τον ιστότοπο της documenta 14 (στο menu) σχετικά με τον τόπο, τις ώρες και μέρες λειτουργίας, καθώς και για πληροφορίες για τα εισιτήρια.

Το πασχαλινό σοκολατένιο καλάθι!

Εδώ και 30 χρόνια -από τον καιρό που τα παιδιά μου ήταν μικρά- αγοράζω κάθε χρόνο το Πάσχα ένα πασχαλινό σοκολατένιο καλάθι. Εκείνα τα χρόνια έβρισκες σοκολατένια καλαθάκια σε πολλά ζαχαροπλαστεία. Σιγά σιγά τη θέση τους πήραν τα πασχαλινά αβγά. Όταν πριν από χρόνια ρώτησα στο ζαχαροπλαστείο του Δεμίρη (ακόμη και σήμερα φτιάχνει καλαθάκια) γιατί δεν υπάρχουν πλέον σοκολατένια καλαθάκια μου είπαν πως έχει φασαρία στην κατασκευή γι' αυτό και όλοι προτιμούν τα σοκολατένια αβγά. Πράγματι έριξα μια ματιά στο διαδίκτυο και ακόμη και ένα ζαχαροπλαστείο που βρήκα φέτος δεν είχε φτιάξει καλαθάκια. Το καλαθάκι έχει μια ιδιαιτερότητα γιατί μέχρι να το ανοίξεις για να το φας διακοσμεί το χώρο και δίνει γιορτινή ατμόσφαιρα. Επίσης είναι γεμισμένο με μικρά σοκολατένια αβγά και καραμελίτσες! Κανω αυτή την αναφορά στο πασχαλινό καλαθάκι εχοντας κατά νου τις μικρές απολαύσεις που ομορφαίνουν τις μέρες μας. Και βέβαια συνεχίζω με αμείωτο ζήλο να το αγοράζω στις κόρες μου παρότι αρκετά μεγάλες γιατί το θεωρώ ξεχωριστό. Καλό σοκολατένιο Πάσχα!

Χαμομήλι, το ταπεινό

Αυτή την εποχή βρίσκουμε σε πολλές μεριές της γης το χαμομήλι. Αν και μοιάζει με μαργαρίτα, είναι πιο λεπτό και έχει και πιο μικρό ανθό. Επίσης τώρα είναι η εποχή του να το μαζέψουμε. Καλό είναι βέβαια να το μαζεύουμε από κήπους ή χωράφια που είναι καθαρό (όπως αυτό στη φωτό από τον Αγρό στο Ελληνικό). Αφού το μαζέψουμε κόβουμε το άνθος του και το αφήνουμε να ξεραθεί. Όποιος μένει σε περιοχή χωρίς καυσαέρια μπορεί να το αποξηράνει στον ήλιο, αλλιώς και μέσα στο σπίτι μπορεί να ξεραθεί μια χαρά. Δεν χρειάζεται να βιαστούμε να το αποθηκεύσουμε, γιατί αν δεν έχει ξεραθεί εντελώς θα μουχλιάσει. Οι ιδιότητές του είναι πολλές με κυριότερη την καταπραϋντική, γι' αυτό λέμε, σε κάθε περίπτωση που έχουμε μια αδιαθεσία, "ας πιω ένα χαμομήλι". Επίσης όταν τσούζουν τα μάτια μας φτιάχνουμε χαμομήλι το οποίο αφότου κρυώσει το τοποθετούμε με κομπρέσες και αισθανόμαστε ανακούφιση.
Διαβάζουμε: Το χαμομήλι θεωρείται ως ένα από τα πιο φαρμακευτικά βότανα και χρησιμοποιείται ως φάρμακο σε ένα ευρύτατο φάσμα παθήσεων. Αντισηπτικό, αντιφλεγμονώδες και χαλαρωτικό μπορεί να τονώσει και προστατέψει τον οργανισμό σας. Βοηθά εναντίον της κράμπας και μειώνει τον πόνο λόγω της περιόδου στις γυναίκες. Το ρόφημα από χαμομήλι έχει αντιπηκτικές ιδιότητες, ενώ μειώνει τη συγκόλληση των αιμοπεταλίων. (http://www.iefimerida.gr/news/208031)

Αρώνια, το βατόμουρο της νιότης

Αγόρασα την αρώνια πριν από δύο χρόνια από ένα παζάρι εναλλακτικών προϊόντων. Οι νέοι της Κερκίνης Γη που την πουλούσαν μου είπαν πως είναι το πιο ισχυρό αντιοξειδωτικό. Την αγάπησα αμέσως. Η υπόξινη γεύση της (την προσθέτω στο τσάι, στη σαλάτα ή την τρώω με το κουτάλι) μου δίνει την εντύπωση πως πραγματικά προσφέρει ευεξία, υγεία και αναζωογόνηση. Τη βρήκα πάλι σε ένα από τα μαγαζιά μπαχαρικών της Ευριπίδου. Πουλιέται σε τριμμένη μορφή. Νομίζω πως αν τη δοκιμάσετε θα την αγαπήσετε!

Αντιγράφω από το σάιτ της Κερκίνης Γη:
Η Αρώνια είναι το  Νο 1 αντιοξειδωτικό φρούτο της φύσης με ιδιαίτερη υπο-όξινη γεύση. Έχει υψηλού επιπέδου περιεκτικότητα σε βιταμίνη C  (15-30 μγρ. στα 100 γραμ) καθώς και σε πολλές άλλες βιταμίνες και ιχνοστοιχεία (Α, Β1, Β2, Β3, Β6, Β9, Ε, Κ, Ρ). Αποτελεί ήδη αναπόσπαστο κομμάτι της διατροφής σε πολλές χώρες. Η Αρώνια ονομάζεται και «βατόμουρο της νιότης», εάν λαμβάνετε μία χούφτα από Aronia berries κάθε μέρα, πιστεύεται πως έχει μία θετική επιρροή στο στομάχι σας, προστατεύοντάς σας από προβλήματα και ασθένειες του πεπτικού συστήματος, όπως είναι ο καρκίνος του παχέος εντέρου. Το υψηλό αντιοξειδωτικό επίπεδο επίσης μειώνει τους θρόμβους στο αίμα και τις καρδιοαγγειακές ασθένειες. Η Αρώνια η Μελανόκαρπη είναι φυλλοβόλος θάμνος ύψους 1-3 μέτρων και στη διεθνή κλίμακα των φαρμακευτικών φυτών κατέχει μία από τις πρώτες θέσεις. 
Ενδεικτικά: Ριζική ικανότητα απορρόφησης οξυγόνου, αρώνια 16.062, κράνμπερι 9.090, πορτοκάλι 2.103. Σύνολο πολυφαινολών: Αρώνια 2.010, πορτοκάλι 57.

Σοφία Μπόμπολη, το νερό ως εικαστική προσέγγιση

"Η έκθεση των έργων της Σοφίας Μπόμπολη είναι κάτι πολύ παραπάνω από το άθροισμα έργων γύρω από τον θεματικό άξονα του νερού. Είναι το στήσιμο ενός ολόκληρου κόσμου, τον οποίο η καλλιτέχνις μας προσκαλεί να τον βιώσουμε μαζί της. Όχι τυχαία, εκτίθενται έργα διαφόρων τρόπων καλλιτεχνικής έκφρασης: ζωγραφική, βίντεο, εγκατάσταση, φωτογραφία σαν ένα είδος performance όπου η καλλιτέχνις επικοινώνησε με την φύση σε μια ενορατική τέχνη, γλυπτική, κι ακόμη ζωγραφισμένο ύφασμα («Να μην έχεις τίποτα που να μην ξέρεις ότι είναι χρήσιμο ή να μην πιστεύεις ότι είναι όμορφο μέσα στο σπίτι σου» έλεγε ο William Morris, ο καλλιτέχνης και διανοούμενος που παθιάστηκε όσο κανείς με τις εφαρμοσμένες τέχνες).

Η όραση, που άλλοτε μας παρουσιάζει κόσμους μονοχρωματικής γαλήνης, άλλοτε μας αποκαλύπτει τις τυχαίες διαδρομές της σταγόνας (ίσως και την αναγκαιότητα πίσω απ' το τυχαίο) κι άλλοτε υπονομεύει το «αλάθητο» της φύσης της, με τα παιχνίδια της διάθλασης που μας φανερώνει, είναι η βασική αίσθηση που μας καθοδηγεί στο ταξίδι μας στον κόσμο αυτό. Όμως και η ακοή είναι πλοηγός μας: οι ήχοι του νερού που ακούγονται, αλλά και οι ήχοι που υπονοούνται από τη συνάντηση του νερού με την φύση, αλλά και το αστικό τοπίο, ακόμα και η μεταφυσική σιωπή που αναδίδουν κάποια από τα έργα, συνοδεύουν και μεταμορφώνουν τις εμπειρίες της όρασης. Από κοντά, και οι υπόλοιπες αισθήσεις ενεργοποιούνται, για να ανακαλέσουμε την δροσερότητα του νερού ή την άνωση μέσα σε αυτό ή την ιδιότητα του να ξεδιψά.
Αλλά πάνω απ' όλα, αυτή η βαθιά ρομαντική τέχνη δονεί αυτή την εσωτερική μας χορδή που μας καλεί πίσω στη φύση, ώστε να ενωθούμε καθησυχαστικά μαζί της".
Μαρία - Μόσχα Καρατζόγλου, Ιστορικός Τέχνης



H Σοφία Μπόμπολη είναι πτυχιούχος της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Έχει πραγματοποιήσει πολλές ατομικές και ομαδικές εκθέσεις σε χώρους τέχνης, ιδρύματα και Μουσεία.

• Τον Ιούλιο 2015 έργο της βραβεύτηκε στην πόλη Κόμπε της Ιαπωνίας.


• Το 2012 έργο της βραβεύτηκε από τον ΕΛΤΑ «EUROPA» 2012.



Η έκθεση: Κηφισοδότου 15-19, Άνω Πετράλωνα, Αθήνα.
Διάρκεια έως τις 5 Απριλίου.
Τηλ. Επικοινωνίας 6972541125

Μποράγκο, το φυτό της μέλισσας και του ανθρώπου

Έμαθα για το μποράγκο στον Αγρό του Ελληνικού. Μας το έφερε ο Βαγγέλης, επειδή είναι το αγαπημένο φυτό των μελισσών. Και ως γνωστό οι μέλισσες είναι το έντομο που μεταφέρει τη "ζωή". Είναι πολύ εύκολο στην καλλιέργεια και αναπαράγεται μόνο του, αφού οι σπόροι του πετάγονται παντού. Είναι ετήσιο ποώδες φυτό και γίνεται 60/80 εκ. Προσαρμόζεται σε οποιοδήποτε είδος χώματος και ανθίζει από το Μάιο (και νωρίτερα αφού η φωτό είναι από τη γλάστρα μου) έως το Σεπτέμβριο. Το πιο καταπληκτικό (για τους μελισσουργούς) δίνει 500 κιλά μέλι /εκτάριο. Αυτό κι αν δείχνει την αγάπη της μέλισσας για το μποράγκο. 
Το μποράγκο είναι το φυτό που ο Όμηρος αναφέρει ως νηπενθές, το μυθικό φάρμακο που αλλάζει τη διάθεση, φέρνει ευεξία, χαλαρώνει, ηρεμεί και κάνει να ξεχνιέται η λύπη κι ο θυμός. Οι σύγχρονες έρευνες έχουν δώσει καινούργια στοιχεία και πρακτικές αποκαλύπτοντας ότι το βότανο διεγείρει τους αδένες των επινεφριδίων, θωρακίζει τον ανθρώπινο οργανισμό και είναι καθαρτικό του αίματος. Το λάδι μποράγκο έχει αποδειχθεί ότι έχει την ικανότητα να ηρεμήσει και να επουλώσει μια φλεγμονή κι έχει χρησιμοποιηθεί με επιτυχία για να ανακουφίσει τον πόνο, το πρήξιμο και τη δυσκαμψία των αρθρώσεων.

Πινακοθήκη Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα

Η Πινακοθήκη Χατζηκυριάκου-Γκίκα ήταν μία ακόμη αποκάλυψη για μένα. Την επισκέφτηκα για πρώτη φορά το 2013 (ήταν μια επίσκεψη οργανωμένη από τη δασκάλα μου στη γλυπτική Ευδοκία Παπουλή). Πραγματικά μου αποκαλύφθηκε ένας ολόκληρος κόσμος μέσα από τα έργα των Ελλήνων καλλιτεχνών όλων των τεχνών. Την ξαναεπισκέφτηκα το Δεκέμβριο του 2014 (οι φωτό είναι από εκείνη τη φορά) και νομίζω πως όσες φορές και αν επισκεφτώ αυτό το μαγευτικό σπίτι δεν θα "χορτάσω" τέχνη. Αν και είναι μέσα στα πόδια μας νομίζω πως πολύ λίγοι την έχουν επισκεφτεί. Ευκαιρία τώρα που ανοίγει ο καιρός για μια περιπλάνηση στα... μονοπάτια της ελληνικής τέχνης. Όχι τίποτε άλλο αλλά βλέποντας ξανά και ξανά όλα αυτά τα ιερά τέρατα μπορείς να επιβεβαιώνεσαι ως πολίτης μιας χώρας με τέτοια καλλιτεχνική -και όχι μόνο- ιστορία που δεν μπορούν να αντέξουν οι ώμοι μας! Αφορά την περίοδο από το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και τη Μικρασιατική καταστροφή έως τις παραμονές της Δικτατορίας του 1967.
 
  Αντιγράφω από το σάιτ του Μουσείου Μπενάκη:
Το κτήριο της οδού Κριεζώτου 3 ανήκε εξ ολοκλήρου στον αείμνηστο ζωγράφο Νίκο Χατζηκυριάκο-Γκίκα και περιήλθε στο Μουσείο Μπενάκη από δωρεά του καλλιτέχνη ενόσω αυτός ακόμη ζούσε.
Το αρχικό κτήριο – ισόγειο και πέντε όροφοι – κτίστηκε με εντολή του Αλέξανδρου Χατζηκυριάκου γύρω στο 1932 από τον Κωνσταντίνο Κιτσίκη, αρχιτέκτονα και καθηγητή στο Πολυτεχνείο, και αποτελεί τυπικό δείγμα αρχιτεκτονικής πολυκατοικίας του Μεσοπολέμου.

Στα μέσα της δεκαετίας του ’50, ο Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας αποφάσισε να κατοικήσει μόνιμα στο κτήριο που ανήκε στην οικογένειά του. Για το σκοπό αυτό πρόσθεσε έναν επιπλέον όροφο, τη διαμόρφωση του οποίου επιμελήθηκε ο ίδιος με τη βοήθεια των μαθητών του στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Πολυτεχνείου, Αντώνη Κιτσίκη και Αλέξανδρου Παπαγεωργίου. Ήδη από την εποχή του το σπίτι της οδού Κριεζώτου προκάλεσε έντονο ενδιαφέρον στους αρχιτεκτονικούς και καλλιτεχνικούς κύκλους και παρουσιάστηκε σε ελληνικά και ξένα περιοδικά αρχιτεκτονικής.

Στο ειδικά διαμορφωμένο ευρύχωρο και φωτεινό δώμα του έκτου όροφου εγκατέστησε το εργαστήριο και τη βιβλιοθήκη του, ενώ χρησιμοποιούσε τον πέμπτο όροφο για κατοικία. Εκεί έζησε και δημιούργησε ο Χατζηκυριάκος-Γκίκας επί σαράντα συνεχή χρόνια ως το θάνατό του, το Σεπτέμβριο του 1994. Οι χώροι αυτοί διατηρούνται μέχρι σήμερα όπως τους είχε ο ίδιος οργανώσει και διακοσμήσει.
Η Πινακοθήκη παρέμεινε κλειστή από το 2005 λόγω εργασιών για τη συντήρηση και την ανάπλαση των χώρων του κτηρίου, η μελέτη της οποίας έγινε από τον αρχιτέκτονα Παύλο Καλλιγά. Μετά την αποπεράτωσή τους μόνιμα εκθέματα παρέμειναν η κατοικία, το εργαστήρι του καλλιτέχνη και η πινακοθήκη των έργων του, ενώ οι υπόλοιποι ελεύθεροι χώροι διατέθηκαν για την ανάδειξη της πνευματικής και καλλιτεχνικής δημιουργίας της Ελλάδας σε μία ιδιαίτερα κρίσιμη εποχή, από το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και τη Μικρασιατική καταστροφή έως τις παραμονές της Δικτατορίας του 1967, η οποία αποτελεί ταυτόχρονα το κλίμα μέσα στο οποίο ο Ν. Χατζηκυριάκος-Γκίκας έζησε και διαμόρφωσε τις καλλιτεχνικές του αντιλήψεις.