ΠΕΜΠΤΗ 4 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2024
Αναχώρηση από την Ηλιούπολη για το Λουτράκι Αριδαίας με ενδιάμεσες στάσεις.
Αρχικά επισκεφτήκαμε τον παραδοσιακό οικισμό του Παλαιού Αγίου Αθανασίου Πέλλας, στις πλαγιές του όρους Βόρα ή Καϊμακτσαλάν (απαλός σαν Κρέμα) με μοναδική θέα προς τη λίμνη Βεγορίτιδα, φυσικό σύνορο με τη γειτονική Βόρεια Μακεδονία και μέγιστο ύψος 1.254 μέτρα, και την πανέμορφη λίμνη Βεγορίτιδα, ο παλαιός Άγιος Αθανάσιος δεσπόζει στην κορυφή Πιπερίτσα έχοντας γύρω του μεγάλα δάση οξιάς και πεύκης. Το χωριό είναι κτισμένο σε θέση που αξιοποιεί στο έπακρο τις ηλιόλουστες μέρες του χειμώνα και αυτό φαίνεται πως ήταν ο βασικός λόγος που επέλεξαν τον τόπο -για νέα τους πατρίδα- κτηνοτρόφοι και κτίστες από την Ήπειρο, που έφτασαν στην περιοχή στα τέλη του 16ου αιώνα. Η αρχική ονομασία του χωριού ήταν Τσεγάνη, λέγεται πως προέρχεται από το «τσεκάνι» (=σφυρί) των πετράδων, και μάλιστα αποτέλεσε το ανατολικότερο σημείο του λεγόμενου πασαλικίου των Ιωαννίνων (1788-1822), με τον Αλή Πασά να παραχωρεί προνόμια στους χριστιανούς κατοίκους.
Στη συνέχεια πήγαμε στο Λουτράκι, ένα όμορφο οικισμό, χτισμένο στους πρόποδες του όρους Βόρας, σε υψόμετρο 350 μέτρων, σε απόσταση 33 χλμ από την Έδεσσα. Η περιοχή είναι γνωστή για τα ιαματικά της λουτρά από την αρχαιότητα. Η χρήση τους αναφέρεται ήδη από την εποχή του Μ. Αλεξάνδρου.
Γνωστή και ως Λουτρά Πόζαρ (Πόζαρ σημαίνει κάτω από τη φωτιά), η περιοχή προσελκύει καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου πλήθος επισκεπτών που έρχονται για να απολαύσουν τις θεραπευτικές και ευεργετικές ιδιότητες των πηγών. Οι εγκαταστάσεις της λουτρόπολης είναι σύγχρονες και ο επισκέπτης μπορεί να υποβληθεί τόσο σε λουτροθεραπεία, όσο και σε ποσιθεραπεία, για την αντιμετώπιση διάφορων παθήσεων.
Οι εγκαταστάσεις της Λουτρόπολης Λουτρών (Λουτρά Πόζαρ) περιλαμβάνουν πισίνες, jacuzzi, spa, χαμάμ, τεχνητούς καταρράκτες, αποδυτήρια, ξενοδοχεία, εστιατόρια και μπαρ. Η μεγάλη εξωτερική πισίνα είναι κατάλληλη για την ίαση, την άθληση και τη ψυχαγωγία όλων των ηλικιών. Ο επισκέπτης μπορεί να κάνει το μπάνιο του και στους εξωτερικούς φυσικούς καταρράκτες με ιαματικό νερό, τόσο για λόγους υγείας, όσο και για λόγους αναψυχής.
Κάναμε το πρώτο μπάνιο στην εξωτερικό πισίνα όπου ο φυσικός καταρράκτης με ζεστό νερό έμοιαζε απόκοσμος!
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 5 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ
Επίσκεψη στην Ιερά Μονή Αρχαγγέλου και τους καταρράκτες Σκρα.
Η ίδρυση της Μονής χρονολογείται στα τέλη του 18ου - αρχές 19ου αιώνα και σε αυτή οφείλει το όνομά του το χωριό Αρχάγγελος που βρίσκεται κοντά στη μονή. Είναι αφιερωμένη στον Αρχάγγελο Μιχαήλ. Είναι χτισμένη πάνω σε αρχαίο ιερό αφιερωμένο στη Θεά Άρτεμη, τρίκλιτη βασιλική με υπερυψωμένο φωταγωγό, νάρθηκα, υπερώο και τρίπλευρο προστώο. Ο ναός χωρίζεται σε τρία κλίτη από δύο εξακίονες κιονοστοιχίες, με χρωματιστές κολόνες που ενώνονται με καμαρωτές ξυλοδεσίες από μπαγδάτι. Η οροφή του ναού είναι καμαρωτή στο κεντρικό κλίτος, ενώ στα πλάγια κλίτη είναι επίπεδη και ξύλινη (αντικαταστάθηκε το 1996 λόγω καταστροφών). Εξωτερικά της εκκλησίας υπάρχουν διακοσμητικά ανάγλυφα.
Εσωτερικά ο ναός έχει τοιχογραφίες που χρονολογούνται στο σύνολό τους από το 1888, βάσει επιγραφών, ενώ εντυπωσιακό είναι το ξυλόγλυπτο τέμπλο που χρονολογείται από το 1860. Το τέμπλο έχει πλούσιο ζωγραφικό διάκοσμο και εικόνες. (λόγω καταστροφών έχουν αντικατασταθεί από νέες εικόνες)
Η Μονή βρίσκεται σε λοφίσκο της κοιλάδας της βόρειας Αλμωπίας, περιτριγυρισμένη από πλούσιο φυσικό περιβάλλον, που περιλαμβάνει κέδρους, καστανιές, καρυδιές, πλατάνια, κερασώνες. Γνωστό είναι μάλιστα το γεφυράκι, που διασχίζει το ρέμα που βρίσκεται δίπλα στη Μονή. Το μοναστήρι λέγεται ότι χρησίμευσε ως καταφύγιο και ορμητήριο οπλαρχηγών κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού αγώνα.
Στη συνέχεια επισκεφτήκαμε το ιστορικό χωριό Σκρά, το οποίο απέχει 4 χλμ. από τα σύνορα με τη Β. Μακεδονία και βρίσκεται σε υψόμετρο 520 μ. στις πλαγιές του όρους Πάικο. Το χωριό πήρε το όνομά του από την κοντινή κορυφή Σκρα ντι Λέγκεν όπου διεξήχθη η Μάχη του Σκρα μία από τις σημαντικότερες μάχες του Μακεδονικού Μετώπου κατά τον Παγκόσμιο Πόλεμο, τον Μάιο του 1918.
Στην είσοδο του χωριού υπάρχουν το Ηρώο των πεσόντων και η προτομή του ταγματάρχη Βασίλη Παπαγιάννη.
Κάναμε μια στάση στο Στρατιωτικό Μουσείο Σκρά, όπου εκτίθενται όπλα, στολές, παράσημα, κράνη, θραύσματα, φωτογραφικό υλικό αλλά και κειμήλια από τους στρατούς των επτά χωρών που έδωσαν μάχες στην περιοχή, αλλά και το μνημείο της Μάχης του Σκρά.
Αφού επισκεφτήκαμε το χωριό Σκρα ακολουθώντας τις πλαγιές του όρους Πάικου φτάσαμε στο μονοπάτι με τα πλατιά σκαλοπάτια που καταλήγει σε ένα καταπράσινο ξέφωτο δίπλα στο ρέμα του Κοτζά-Ντερέ, απολαμβάνοντας την πλούσια φύση με πλατάνια και φουντουκιές.
Αφού περάσαμε το ξύλινο γεφύρι πάνω από τα νερά του δάσους φτάσαμε στους μικρούς και μεγάλους καταρράκτες του Σκρά, οι οποίοι εντυπωσιάζουν με την εκπληκτική ομορφιά τους και το συναρπαστικό θέαμά τους. (δυστυχώς λόγω ανομβρίας ο κεντρικός καταρράκτης δεν είχε νερό)
Σε κοντινή απόσταση βρίσκεται και η εκθαμβωτική Σμαραγδένια ή Γαλάζια λίμνη, δημιούργημα της φύσης αξιοθαύμαστο που οφείλει το χρώμα της στους απολιθωμένους οργανισμούς που βρίσκονται στον πυθμένα της. Το βάθος της οποίας φτάνει τα 4μ.
Επιστρέψαμε στο Λουτράκι και επισκεφθήκαμε τα Λουτρά Πόζαρ όπου κολυμπήσαμε στη μεγάλη πισίνα και ήταν ακόμη πιο ευχάριστα γιατί είχε μεγάλη χωρητικότητα!
ΣΑΒΒΑΤΟ 6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ
Λόγω της ημέρας των Θεοφανίων επισκεφτήκαμε την επιβλητική εκκλησία του Αγ. Ιωάννη του Προδρόμου και στη συνέχεια ανηφορίσαμε προς τον Άγιο Νικόλαο όπου από τη σχισμή των βράχων τρέχει νερό δημιουργώντας ένα εντυπωσιακό κατάφυτο τοπίο με πλατύ ρυάκι. Εκεί έγινε η ρήψη του σταυρού.
Στη συνέχεια επισκεφθήκαμε τα Λουτρά Ποζάρ. Λόγω της ώρας (μεσημέρι) και της εξωτερικής θερμοκρασίας είχαμε την ευκαιρία να κάνουμε ένα ακόμη θεραπευτικό και χαλαρωτικό μπάνιο στη μεγάλη πισίνα!
[Το φυσικό περιβάλλον των Λουτρών ενδείκνυται για διαδρομές πεζοπορίας, αναρρίχησης, οι οποίες καταλήγουν στην αρχή ενός μεγαλειώδους φαραγγιού. Στο φαράγγι υπάρχουν διάσπαρτα 15 σπήλαια-καταφύγια με σημαντικότερο το σπηλαιο βάραθρο βάθους 50 μέτρων. Στα συγκεκριμένα σπήλαια έχουν βρεθεί απολιθώματα, που μας δίνουν στοιχεία για την ύπαρξη ζωής χιλιάδων χρόνων πριν. Από ανασκαφές που πραγματοποιήθηκαν από το ΑΠΘ, προέκυψαν ευρήματα, όπως τμήμα απολιθωμένου κρανίου καφετιάς αρκούδας ηλικίας 10.000 ετών]. (δεν τα επισκεφτήκαμε)
Το 2015 τα Λουτρά Πόζαρ εντάχθηκαν στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Ιστορικών Λουτροπόλεων (ΕΗΤΤΑ) και αποτελούν ενεργό μέλος μέχρι και σήμερα. Μέσα στην Λουτρόπολη βρίσκεται το μικρό λαογραφικό μουσείο των Λουτρών όπου εκτίθεται η λαογραφική συλλογή και είναι επισκέψιμο για το κοινό κατόπιν συνεννόησης.
Το απόγευμα θα επισκεφθήκαμε την Ιερά Μονή Ιλαρίωνος Μογλενών. Η Μονή αυτή είναι ιστορική, με ιδρυτή τον ίδιο τον Άγιο Ιλαρίων, ο οποίος υπήρξε μεγάλος Ιεράρχης της Εκκλησίας του 12ου αιώνα, που έζησε και έδρασε στην περιοχή της σημερινής Αλμωπίας. Έχει ανακατασκευαστεί το 2002 και είναι γυναικείο μοναστήρι. Είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε τον εσπερινό που κάνουν κάθε μέρα χωρίς φώτα (μόνο με κεριά κατά το τυπικό του Αγ. Όρους).
Συνεχίσαμε για το παραδοσιακό χωριό Γαρέφι ένα γραφικό χωριό στους πρόποδες της οροσειράς του Βόρα. Το χωριό πήρε το όνομα του από τον αγωνιστή του Μακεδονικού Αγώνα "Καπετάν Κ. Γαρέφη".
Σημαντικό αξιοθέατο και ιερό σύμβολο του χωριού, είναι ο Ιερός Ναός της Κοιμήσεως Θεοτόκου ο οποίος χτίστηκε το 1811 από κατοίκους του.
Γύρω από την πλατεία και τα στενά δρομάκια έχουν διασωθεί πολλά σπίτια με την παλιά μακεδονίτικη αρχιτεκτονική. Δίπατα με μεγάλα παράθυρα και την λεγόμενη «πουλάτα». Το μεγάλο μπαλκόνι που χρησίμευε και ως χώρος όπου αποθηκεύονταν προσωρινά και αποξηραίνονταν τα διάφορα προϊόντα της περιοχής, όπως πιπεριές, φασόλια, καλαμπόκι, καπνός. Στο ισόγειο βρίσκονταν αποθηκευτικοί χώροι ή στάβλοι για τα ζώα. Το Γαρέφι είναι γνωστό για την καλλιέργεια της «καρατζοβίτικης» πιπεριάς, από την οποία παράγεται το γλυκό καπνιστό πιπέρι και το μπούκοβο.
ΚΥΡΙΑΚΗ 7 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ
Αναχωρήσαμε για την Αθήνα. Επισκεφθήκαμε το Νέο μουσείο των Αιγών και το Μουσείο των Βασιλικών Τάφων Αιγών. Αρχικά επισκεφθήκαμε το Μουσείο Αιγών που αποτελεί χώρο στέγασης του Ανακτόρου των Αιγών γι' αυτό έχει μεταφερθεί η πρόσοψη του ανακτόρου και σπουδαία ευρήματα από αυτή την αρχαία εγκατάσταση!
Στη συνέχεια επισκεφτήκαμε τον Μεγάλο Τύμβο με τους τάφους και όλα όσα περιείχαν αυτοί.
Ένα αίσθημα δέους μπροστά στο θάνατο, τα μεγαλεία της βασιλικής δόξας, τα συναισθήματα που ξεσήκωσε το τραγικό φινάλε του βασιλικού οίκου των Τημενιδών, όλα συνδέονται με τη θέση των βασιλικών τάφων στις Αιγές.
Ο επισκέπτης κατεβαίνοντας στον υπόγειο χώρο των τάφων ξεκινά την περιήγησή του με την ανακατασκευή του Μεγάλου Τύμβου, του μνημείου που αρχικά σημάδεψε τη θέση των Βασιλικών Τάφων.
Ο ερειπωμένος 3ος αι. π.Χ., ο τάφος, το ηρώων που κατέρρευσε, τόπος λατρείας των βασιλιάδων, η γοητεία και η θλίψη που εμπνέονται από την απαγωγή της Περσεφόνης προετοιμάζουν τον επισκέπτη καθώς πλησιάζει τον νεκρό βασιλιά.
Ο Φίλιππος ανεβαίνει τώρα στη σκηνή. Τα υπέροχα όπλα του μεταδίδουν έντονα την αίσθηση της δύναμης του ηγεμόνα. Τα υπολείμματα του σωρού της ταφικής πυράς, που βρέθηκαν διάσπαρτα σε όλο τον τάφο, είναι υπενθύμιση του τραγικού ολοκαυτώματος και ταυτόχρονα μια νύξη για το πέρασμά του σε άλλη διάσταση. Ακολουθεί το χρυσό φέρετρο (λάρναξ) που περιείχε τα οστά του ηρωοποιημένου βασιλιά Φιλίππου και το στεφάνι από βελανιδιά που φορούσε ο νεκρός. Το Gold Larnax είναι κατασκευασμένο από 7.820 γρ. από σφυρήλατο καθαρό χρυσό. Το καπάκι του είναι διακοσμημένο με ένα σύμβολο αστέρι 16 ακτίνων και δύο ροζέτες, το εσωτερικό των οποίων είναι γεμάτο με μπλε σμάλτο. Στα πλάγια ανάγλυφες φοίνικες και μπουμπούκια λωτού πλαισιώνουν πέντε ροζέτες με εμαγιέ. Τα πόδια είναι διακοσμημένα με ροζέτες και καταλήγουν σε πόδια λιονταριού. Το χρυσό στεφάνι βελανιδιάς είναι το πιο βαρύ και εντυπωσιακό στεφάνι που σώζεται από την ελληνική αρχαιότητα. Έχει 313 φύλλα και 68 βελανίδια και ζυγίζει 714 γρ. Η έκθεση είναι αφιερωμένη στη μνήμη του καθηγητή Μανώλη Ανδρόνικου, του αρχαιολόγου που έφερε στο φως τους θησαυρούς και είχε τη γνώση και την οξυδέρκεια να τους αναγνωρίσει.
Φωτό: Κ. Χόρτη
f/b περι.πολ.ο αττικής /www.peripolo.gr
