Η Αργεντινή Δημοκρατία βρίσκεται στο νότιο τμήμα της Λατινικής Αμερικής, μεταξύ των Άνδεων και του νοτίου Ατλαντικού ωκεανού. Συνορεύει με την Ουρουγουάη, τη Βραζιλία, την Παραγουάη, τη Βολιβία και τη Χιλή. Πήρε την ονομασία της από το «αργέντουμ» (άργυρος), το πολύτιμο μέταλλο που προμηθεύονταν οι πρώτες ευρωπαϊκές αποικίες από την περιοχή. Ο πληθυσμός είναι 39,5 εκατ. περίπου, η έκταση 2.766.890 τετρ.χλμ. και έχει νόμισμα το πέσο Αργεντινής. Το 85% του πληθυσμού αποτελείται από λευκούς, ενώ το 15% από Ινδιάνους και άλλες φυλές. Η επίσημη θρησκεία είναι η ρωμαιοκαθολική (93%). Πρωτεύουσα της χώρας είναι το Μπουένος Άιρες, το οποίο βρίσκεται στο ανατολικό τμήμα της χώρας, και είναι ένα από τα μεγαλύτερα λιμάνια του Ατλαντικού ωκεανού. Η Αργεντινή διεκδικεί μερικά νησιά του Νότιου Ατλαντικού, ανάμεσα στα οποία περιλαμβάνονται και τα νησιά Φόκλαντ, που ανήκουν στη Μεγάλη Βρετανία, όπως επίσης και τμήμα της Ανταρκτικής. Η Αργεντινή παρουσιάζει μεγάλη ποικιλία, καθώς η χώρα έχει μεγάλη έκταση. Στη μορφολογία της δεσπόζει ο ορεινός όγκος των Άνδεων, της μεγάλης οροσειράς της Νότιας Αμερικής. Το βορειοανατολικό τμήμα της χώρας καταλαμβάνει το Γκραν Τσάκο, ένα χαμηλό οροπέδιο, το οποίο καλύπτεται από λιβάδια, σαβάνες και δάση. Στην περιοχή βόρεια του Μπουένος Άιρες και στις εκβολές του Ρίο ντε λα Πλάτα σχηματίζεται μια ζώνη τελμάτων και ελών. Νοτιότερα του Γκραν Τσάκο εκτείνονται οι περίφημες πεδιάδες της Αργεντινής, οι «πάμπας». Ο σημαντικότερος ποταμός είναι ο Παρανάς. Η σύμπτωση των εκβολών του Παρανά και του Ουρουγουάη, βόρεια του Μπουένος Άιρες, σχηματίζει τον Ρίο ντε λα Πλάτα, πλάτους από 60 ως 180 χλμ. Σε έναν άλλο παραπόταμο του Παρανά, τον Ιγκουάσου, ο οποίος αποτελεί μικρό τμήμα των βόρειων συνόρων της Αργεντινής με τη Βραζιλία, σχηματίζονται οι καταρράκτες Ιγκουάσου, πλάτους 4 χιλιομέτρων και μέσου ύψους 61 μέτρων. Από τις λίμνες, οι σημαντικότερες είναι η Κολουέ και η λίμνη Μπουένος Άιρες. Το μεγαλύτερο μέρος της Αργεντινής βρίσκεται στην εύκρατη ζώνη και παρουσιάζει ήπιο κλίμα, εκτός από το βόρειο τμήμα της που βρίσκεται στην τροπική ζώνη και το οροπέδιο Γκραν Τσάκο που παρουσιάζει υποτροπικό κλίμα.
Επίσημη γλώσσα της Αργεντινής είναι η ισπανική, που ομιλείται από το 95% περίπου του πληθυσμού της χώρας. Ακόμη χρησιμοποιούνται η ιταλική, η γερμανική, η αγγλική και άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Η οικονομία της Αργεντινής υφίσταται μια μακρόχρονη ύφεση, που οφείλεται κυρίως στην ταραγμένη πολιτική ζωή της και στην κακή διαχείριση της οικονομίας της, από την οποία φαίνεται να εξέρχεται τα τελευταία μόλις χρόνια. Η οικονομία της Αργεντινής βασίζεται κυρίως στον αγροτικό τομέα όπου απασχολείται το 12% του πληθυσμού της. Οι αγροτικές εκτάσεις της χώρας είναι συγκεντρωμένες σε λίγα μεγάλα αγροκτήματα, τα οποία αποτελούν τη βασική μονάδα της οργάνωσης της αγροτικής παραγωγής. Κυριότερα γεωργικά προϊόντα της Αργεντινής είναι το σιτάρι, το καλαμπόκι, το βαμβάκι, το ζαχαροκάλαμο, ο καπνός, το κριθάρι, το ρύζι, οι πατάτες, τα σταφύλια, διάφορα φρούτα και λαχανικά. Περισσότερο αναπτυγμένος και αποδοτικός είναι ο κλάδος της κτηνοτροφίας. Η Αργεντινή είναι από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς βοδινού κρέατος, μαλλιού, δέρματος και άλλων κτηνοτροφικών προϊόντων. Στη χώρα εκτρέφονται βοοειδή, πρόβατα, χοίροι και άλογα. Αξιόλογα είναι και τα έσοδα από την αλιεία (κυρίως μπακαλιάροι και αντσούγιες) και την υλοτομία. Η βιομηχανία απασχολεί το 33% των εργαζομένων της χώρας και την καθιστά αυτάρκη στα κυριότερα καταναλωτικά αγαθά και εξαγωγέα βιομηχανικών προϊόντων στις αγορές της Λατινικής Αμερικής. Σημαντική και με μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης είναι η παραγωγή της εξορυκτικής βιομηχανίας. Σε αρκετές περιοχές της χώρας αντλείται πετρέλαιο και φυσικό αέριο, σε ποσότητες που καλύπτουν τις ανάγκες της χώρας. Εξορύσσεται γαιάνθρακας, σιδηρομεταλλεύματα, μόλυβδος, ψευδάργυρος, μαγγάνιο, ουράνιο, χαλκός, κασσίτερος, βολφράμιο, μάρμαρο. Επίσης λειτουργούν μονάδες αυτοκινητοβιομηχανίας και κατασκευής γεωργικών μηχανημάτων, ηλεκτρικών συσκευών, χημικές βιομηχανίες, τσιμεντουργίες, χαλυβουργίες, χαρτοποιίες, καθώς και μονάδες επεξεργασίας και μεταποίησης προϊόντων του πρωτογενούς τομέα (κονσερβοποιία, ποτοποιία, βυρσοδεψεία, υφαντουργία). Το εμπόριο απασχολεί το 55% του πληθυσμού. Η Αργεντινή διαθέτει ένα σχετικά αναπτυγμένο οδικό δίκτυο και αρκετά εκτενές σιδηροδρομικό. Σημαντική είναι η συμβολή στις μεταφορές του δικτύου ποταμών της χώρας και οι θαλάσσιες μεταφορές. Διαθέτει 65 αεροδρόμια από τα οποία τα δύο αεροδρόμια του Μπουένος Άιρες, της Κόρντομπα, της Μεντόσα και της Μπαΐα Μπλάνκα είναι τα πιο μεγάλα.
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Η πολιτιστική φυσιογνωμία της Αργεντινής έχει διαμορφωθεί κυρίως κάτω από την επίδραση της ισπανικής κληρονομιάς και του ρωμαιοκαθολικισμού, και έχει προφανή ευρωπαϊκό προσανατολισμό. Η σύγχρονη λαϊκή παράδοση της Αργεντινής είναι κυρίως η λαϊκή αστική παράδοση. Η Αργεντινή έχει το μικρότερο ποσοστό αναλφαβητισμού και το μεγαλύτερο αριθμό ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων στη Ν. Αμερική. Από τα περίπου 50 ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Αργεντινής, το Πανεπιστήμιο της Κόρντομπα είναι το αρχαιότερο (ιδρύθηκε το 1613). Η Αργεντινή έχει συμβάλει στις επιστήμες με πολλούς διακεκριμένους γιατρούς, επιστήμονες, και εφευρέτες που έχουν κερδίσει βραβεία Νόμπελ. Ο Domingo Liotta σχεδίασε και εμφύτευσε επιτυχώς σε άνθρωπο την πρώτη τεχνητή καρδιά (1969). Ο René Favaloro έκανε την πρώτη εγχείρηση bypass και ο Francisco de Pedro εφηύρε έναν αξιόπιστο βηματοδότη. Η λογοτεχνία της Αργεντινής ακολούθησε την εξέλιξη της ισπανόφωνης λογοτεχνίας της Λατινικής Αμερικής. Οι απαρχές της τοποθετούνται στο 16ο αιώνα, με την έλευση των Ευρωπαίων αποίκων. Αξιόλογο παράδειγμα των πρώτων κειμένων της λογοτεχνίας είναι το ιστορικού περιεχομένου ποίημα «Η Αργεντινή» του Μπάρκο Σεντενέρα (1622). Στις αρχές του 18ου αιώνα, το Μπουένος Άιρες αναδείχθηκε σε κέντρο της πνευματικής ζωής της χώρας και αποτέλεσε το κέντρο μιας πιο εκλεπτυσμένης λογοτεχνικής δραστηριότητας. Στα τέλη του 19ου αιώνα εμφανίζονται στη λογοτεχνία της χώρας τα πρώτα μοντερνιστικά έργα, ενώ στις αρχές του 20ού αιώνα, η διασπορά των σοσιαλιστικών ιδεών εκφράζεται και μέσα από τη λογοτεχνική παραγωγή της χώρας. Από τους νεότερους και σύγχρονους λογοτέχνες της Αργεντινής σημαντικότεροι είναι οι ποιητές Χοακίν Γκονσάλες, Αρτούρο Μαράσο, Πέντρο Παλάσιος ενώ ένας από τους πιο διακεκριμένους συγγραφείς της Αργεντινής είναι ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες (1899-1986). Τα πρώτα αξιόλογα αρχιτεκτονικά έργα εμφανίζονται στην Αργεντινή κατά το 18ο αιώνα στο χώρο της εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής. Μερικά από τα πιο σημαντικά μνημεία της περιόδου αυτής είναι ο Άγιος Ιγνάτιος (1734), η εκκλησία της Πιλάρ, ο Άγιος Φραγκίσκος του Μπουένος Άιρες, η μητρόπολη της Κόρντομπα, ο Άγιος Ιγνάτιος της επαρχίας Μισιόνες. Κατά το 19ο αιώνα υπάρχει μια έντονη επιρροή από την Ευρώπη και κυρίως από το Παρίσι. Χαρακτηριστικό μνημείο αυτής της περιόδου είναι ο καθεδρικός ναός του Μπουένος Άιρες (1804). Αξιόλογοι Αργεντινοί ζωγράφοι του τέλους του 19ου αιώνα είναι ο Εντουάρντο Σίβορι, ο Μαρτίν Μαλάρο, ο Λούσιο Κορέα Μοράλες, που στρέφονται κυρίως στον ιμπρεσιονισμό ή το ρεαλισμό. Η Αργεντινή έχει πλούσια μουσική παράδοση, επηρεασμένη από την ισπανική, την αφρικανική και την ιθαγενή μουσική. Σημαντικοί Αργεντινοί συνθέτες είναι ο Χοσέ Μπλας Παρέρα, ο Πάμπλο Μπερούτο κ.ά. Πασίγνωστο είναι και το τανγκό της Αργεντινής, τόσο ως μουσική όσο και ως χορός. Η δημιουργία του τοποθετείται στις φτωχογειτονιές του Μπουένος Άιρες, στα τέλη του 19ου αιώνα. Η φημισμένη αργεντίνικη κουζίνα έχει ως κύριο συστατικό της τα κρέατα για τα οποία φημίζεται. Συνηθίζουν να ψήνουν μεγάλα ζώα στη σούβλα. Εθνικό άθλημα της Αργεντινής είναι το ποδόσφαιρο. Η εθνική ομάδα της χώρας έχει κατακτήσει το Παγκόσμιο Κύπελλο ποδοσφαίρου δύο φορές, το 1978 και το 1986.
ΙΣΤΟΡΙΑ
Η περιοχή που καταλαμβάνει σήμερα η Αργεντινή ήταν εξαιρετικά αραιοκατοικημένη. Υπολογίζεται ότι οι Ινδιάνοι κάτοικοί της ήταν 300.000 περίπου. Το 1515 ο Ισπανός Χουάν Ντίας ντε Σόλις εξερεύνησε την περιοχή του Λα Πλάτα, όπου ιδρύθηκε το 1535 το Μπουένος Άιρες. Ως το 1776 η Αργεντινή αποτελούσε επαρχία του αντιβασιλείου του Περού. Το 1776 ιδρύθηκε το αντιβασίλειο του Λα Πλάτα, με έδρα το Μπουένος Άιρες, που περιέλαβε τα εδάφη της λεκάνης του Λα Πλάτα (Αργεντινή, Παραγουάη, Ουρουγουάη και το νότιο τμήμα της Βολιβίας). Στις 25 Μαΐου 1810 εγκαταστάθηκε μια αυτόνομη κυβέρνηση στο Μπουένος Άιρες. Το 1816, συνήλθε στο Σαν Μιγκέλ ντε Τουκουμάν η Εθνοσυνέλευση που αντιπροσώπευε τις περισσότερες επαρχίες της χώρας και στις 9 Ιουλίου αποφάσισε την κήρυξη της ανεξαρτησίας της χώρας υπό το όνομα Ηνωμένες Επαρχίες του Ρίο ντε λα Πλάτα. Στα χρόνια που ακολούθησαν σημειώθηκε μια σειρά από αιματηρούς πολέμους με αποτέλεσμα να αποσπαστούν η Παραγουάη (το 1814), η Βολιβία (το 1825) και η Ουρουγουάη (το 1828). Πρώτος πρόεδρος της χώρας διορίστηκε ο Μπερναρντίνο Ριβαντάβια τον Φεβρουάριο του 1826 ο οποίος παραιτήθηκε τον Ιούλιο του 1827. Ακολούθησε μια περίοδος εσωτερικών ταραχών. Ο Ουρκίσα συγκάλεσε το 1852 Συντακτική Συνέλευση που ψήφισε το Σύνταγμα της χώρας, ενώ οι Ηνωμένες Επαρχίες του Ρίο ντε Λα Πλάτα μετονομάστηκαν σε Αργεντινή. Η περίοδος των εμφύλιων συγκρούσεων έληξε το 1862. Πρώτος πρόεδρος υπό το νέο συνταγματικό καθεστώς της Αργεντινής εκλέχτηκε ο Μπαρτολομέ Μίτρε που κυβέρνησε από το 1862 ως το 1868. Ο 19ος αιώνας έκλεισε με την Αργεντινή να είναι μία από τις κυρίαρχες δυνάμεις στη Νότια Αμερική, με αξιοσημείωτη οικονομική ανάπτυξη και πολιτική σταθερότητα. Η πολιτική ζωή της Αργεντινής υπήρξε ομαλή ως το 1930. Η οικονομική ανάπτυξη συνεχίστηκε και νέα κύματα μεταναστών από την Ευρώπη αύξησαν ακόμα περισσότερο τον πληθυσμό της, που έφτασε περίπου τα 8.000.000 το 1914. Ο πρώτος ριζοσπάστης πρόεδρος, Ιππόλυτος Ιριγκόγιεν, εφάρμοσε φιλεργατική πολιτική και ήρθε σε σύγκρουση με τα συμφέροντα των εύπορων της Αργεντινής με αποτέλεσμα να οδηγηθούν σε μια σειρά βίαιων εκλογικών ταραχών που σημάδεψαν τις εκλογές του 1937. Μετά το πραξικόπημα του 1943, έκανε την εμφάνισή του ο συνταγματάρχης Χουάν Περόν. Το 1945, από τη θέση του αντιπροέδρου, κήρυξε τον πόλεμο στη Γερμανία, βοηθώντας την Αργεντινή να ξεπεράσει τη διεθνή απομόνωση στην οποία είχε περιέλθει και να ενταχθεί στον ΟΗΕ. Με την πολιτική που ακολούθησε, ο Περόν έγινε εξαιρετικά δημοφιλής, έχασε όμως την εμπιστοσύνη των στρατιωτικών, με αποτέλεσμα να απομακρυνθεί από τη θέση του και να συλληφθεί. Η έντονη λαϊκή αντίδραση στη σύλληψή του οδήγησε στην απελευθέρωσή του λίγες μέρες μετά. Η διακυβέρνηση του Περόν είχε αυταρχικό και προσωπολατρικό χαρακτήρα. Το 1952 πέθανε η σύζυγός του Εύα Περόν, που είχε αναδειχτεί σε αυτόνομη προσωπικότητα της πολιτικής ζωής της Αργεντινής, με μεγάλη απήχηση στα λαό. Όταν ο Περόν εξορίστηκε και κατέφυγε στην Ισπανία, ακολούθησαν χρόνια πολιτικής αστάθειας και οικονομικής κρίσης. Από το 1969 οι κοινωνικές ταραχές πήραν μεγάλη έκταση. Το 1983 πραγματοποιήθηκαν οι πρώτες μετά από πολλά χρόνια ελεύθερες προεδρικές εκλογές. Πρόεδρος εκλέχτηκε ο αντιπερονιστής υποψήφιος της Ριζοσπαστικής Ένωσης Πολιτών, Ραούλ Αλφονσίν. Στις εκλογές του 1989 νικητής ήταν ο Κάρλος Σαούλ Μένεμ. Το σημαντικότερο πρόβλημα που είχε να αντιμετωπίσει ο Μένεμ ήταν αυτό της οικονομίας της Αργεντινής.
ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ
Μπουένος Άιρες: Κτισμένο το 16ο αιώνα στη λεκάνη του Rio de la Plata συγκεντρώνει σημαντικό μέρος της βιομηχανικής δραστηριότητας της χώρας. Το «Παρίσι» της Ν. Αμερικής έχει τη Λεωφόρο της 9ης Ιουλίου, μια από τις μεγαλύτερες του κόσμου, την Πλατεία ντε Μάγιο, το παλιό Κοινοβούλιο Καμπίλδο, τον Καθεδρικό Ναό, το Teatro Colon, το Iglesia Santa Felicitam, το Palace οf Justice και το Ροζ Παλάτι από το μπαλκόνι του οποίου εκφωνούσαν λόγους ο Χουάν και η Εύα Περόν. Η περιοχή του Σαν Τέλμο, γενέτειρα του ταγκό με τα αποικιακά κτίρια και τα μαγαζάκια που πωλούν αντίκες. Η Λα Μπόκα με τα πολύχρωμα σπίτια του Καμινίτο και την περιοχή των ζωγράφων και άλλων καλλιτεχνών. Οι εκλεπτυσμένες περιοχές του Πουέρτο Μαδέρο και του Παλέρμο καταλήγουν στην περιοχή της Ρεκολέτα με το περίφημο κοιμητήριο όπου βρίσκεται το μαυσωλείο της Εβίτα Περόν. Η Εθνική Τράπεζα του Μπουένος Άιρες και το Ισπανο-αμερικανικό Μουσείο του Μπουένος Άιρες είναι αξιόλογα κτίρια. Οι ουρανοξύστες έκαναν την εμφάνισή τους μετά το 1950. Τα νεότερα τεχνολογικά κτίρια είναι το Le Parc Tower και το Torre Fortabat. Τα Alto Palermo, Paseo Alcorta, Patio Bullrich, Abasto de Buenos Aires και Galerías Pacífico διαθέτουν όλα τα προϊόντα της Λ. Αμερικής.
La Plata: Η «τέλεια πόλη» λόγω της θέσης της. Η πόλη μετονομάστηκε σε Eύα Περόν το 1952 αλλά επανήλθε στην αρχική της ονομασία το 1955. Ο Καθεδρικός ναός είναι ο μεγαλύτερος στην Αργεντινή, το Curutchet House είναι σχεδιασμένο από τον Le Corbusier, ενώ το Πανεπιστήμιο La Plata ιδρύθηκε το 1897.
Mεντόζα: Η τέταρτη μεγαλύτερη πόλη, γνωστή για τα πολύ υψηλής ποιότητας κρασιά της.
Το όμορφο Mar del Plata, γνωστό ως Η πέρλα του Ατλαντικού.
Οι περίφημοι καταρράκτες Ιγκουασού που μοιράζονται η Βραζιλία, η Αργεντινή και η Παραγουάη έχουν 275 καταρράκτες και θεωρούνται από τους ωραιότερους στον κόσμο.
Το Nahuel Huapi National Park, στην Παταγονία, είναι ένα από τα λαμπρότερα δείγματα της Αργεντινής. Πρόκειται για μια εντυπωσιακή περιοχή λιμνών και ποταμών από τους αρχαίους λαξευμένους παγετώνες.
Το Glaciers National Park (Εθνικό Πάρκο Παγετώνων) ιδρύθηκε το 1937 και βρίσκεται στην Σάντα Κρουζ στην Παταγονία. Φυσικό Μνημείο Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας από την UNESCO (1981), διαθέτει ένα όμορφο τοπίο με εξαιρετική οικολογική αξία. Καλύπτει περισσότερα από 1.482.000 στρέμματα, με κυρίαρχο το μεγαλοπρεπή Perito Moreno Glacier, παγετώνας που σχηματίζεται από μεγάλους όγκους πάγου.
Επίσημη γλώσσα της Αργεντινής είναι η ισπανική, που ομιλείται από το 95% περίπου του πληθυσμού της χώρας. Ακόμη χρησιμοποιούνται η ιταλική, η γερμανική, η αγγλική και άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Η οικονομία της Αργεντινής υφίσταται μια μακρόχρονη ύφεση, που οφείλεται κυρίως στην ταραγμένη πολιτική ζωή της και στην κακή διαχείριση της οικονομίας της, από την οποία φαίνεται να εξέρχεται τα τελευταία μόλις χρόνια. Η οικονομία της Αργεντινής βασίζεται κυρίως στον αγροτικό τομέα όπου απασχολείται το 12% του πληθυσμού της. Οι αγροτικές εκτάσεις της χώρας είναι συγκεντρωμένες σε λίγα μεγάλα αγροκτήματα, τα οποία αποτελούν τη βασική μονάδα της οργάνωσης της αγροτικής παραγωγής. Κυριότερα γεωργικά προϊόντα της Αργεντινής είναι το σιτάρι, το καλαμπόκι, το βαμβάκι, το ζαχαροκάλαμο, ο καπνός, το κριθάρι, το ρύζι, οι πατάτες, τα σταφύλια, διάφορα φρούτα και λαχανικά. Περισσότερο αναπτυγμένος και αποδοτικός είναι ο κλάδος της κτηνοτροφίας. Η Αργεντινή είναι από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς βοδινού κρέατος, μαλλιού, δέρματος και άλλων κτηνοτροφικών προϊόντων. Στη χώρα εκτρέφονται βοοειδή, πρόβατα, χοίροι και άλογα. Αξιόλογα είναι και τα έσοδα από την αλιεία (κυρίως μπακαλιάροι και αντσούγιες) και την υλοτομία. Η βιομηχανία απασχολεί το 33% των εργαζομένων της χώρας και την καθιστά αυτάρκη στα κυριότερα καταναλωτικά αγαθά και εξαγωγέα βιομηχανικών προϊόντων στις αγορές της Λατινικής Αμερικής. Σημαντική και με μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης είναι η παραγωγή της εξορυκτικής βιομηχανίας. Σε αρκετές περιοχές της χώρας αντλείται πετρέλαιο και φυσικό αέριο, σε ποσότητες που καλύπτουν τις ανάγκες της χώρας. Εξορύσσεται γαιάνθρακας, σιδηρομεταλλεύματα, μόλυβδος, ψευδάργυρος, μαγγάνιο, ουράνιο, χαλκός, κασσίτερος, βολφράμιο, μάρμαρο. Επίσης λειτουργούν μονάδες αυτοκινητοβιομηχανίας και κατασκευής γεωργικών μηχανημάτων, ηλεκτρικών συσκευών, χημικές βιομηχανίες, τσιμεντουργίες, χαλυβουργίες, χαρτοποιίες, καθώς και μονάδες επεξεργασίας και μεταποίησης προϊόντων του πρωτογενούς τομέα (κονσερβοποιία, ποτοποιία, βυρσοδεψεία, υφαντουργία). Το εμπόριο απασχολεί το 55% του πληθυσμού. Η Αργεντινή διαθέτει ένα σχετικά αναπτυγμένο οδικό δίκτυο και αρκετά εκτενές σιδηροδρομικό. Σημαντική είναι η συμβολή στις μεταφορές του δικτύου ποταμών της χώρας και οι θαλάσσιες μεταφορές. Διαθέτει 65 αεροδρόμια από τα οποία τα δύο αεροδρόμια του Μπουένος Άιρες, της Κόρντομπα, της Μεντόσα και της Μπαΐα Μπλάνκα είναι τα πιο μεγάλα.
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Η πολιτιστική φυσιογνωμία της Αργεντινής έχει διαμορφωθεί κυρίως κάτω από την επίδραση της ισπανικής κληρονομιάς και του ρωμαιοκαθολικισμού, και έχει προφανή ευρωπαϊκό προσανατολισμό. Η σύγχρονη λαϊκή παράδοση της Αργεντινής είναι κυρίως η λαϊκή αστική παράδοση. Η Αργεντινή έχει το μικρότερο ποσοστό αναλφαβητισμού και το μεγαλύτερο αριθμό ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων στη Ν. Αμερική. Από τα περίπου 50 ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Αργεντινής, το Πανεπιστήμιο της Κόρντομπα είναι το αρχαιότερο (ιδρύθηκε το 1613). Η Αργεντινή έχει συμβάλει στις επιστήμες με πολλούς διακεκριμένους γιατρούς, επιστήμονες, και εφευρέτες που έχουν κερδίσει βραβεία Νόμπελ. Ο Domingo Liotta σχεδίασε και εμφύτευσε επιτυχώς σε άνθρωπο την πρώτη τεχνητή καρδιά (1969). Ο René Favaloro έκανε την πρώτη εγχείρηση bypass και ο Francisco de Pedro εφηύρε έναν αξιόπιστο βηματοδότη. Η λογοτεχνία της Αργεντινής ακολούθησε την εξέλιξη της ισπανόφωνης λογοτεχνίας της Λατινικής Αμερικής. Οι απαρχές της τοποθετούνται στο 16ο αιώνα, με την έλευση των Ευρωπαίων αποίκων. Αξιόλογο παράδειγμα των πρώτων κειμένων της λογοτεχνίας είναι το ιστορικού περιεχομένου ποίημα «Η Αργεντινή» του Μπάρκο Σεντενέρα (1622). Στις αρχές του 18ου αιώνα, το Μπουένος Άιρες αναδείχθηκε σε κέντρο της πνευματικής ζωής της χώρας και αποτέλεσε το κέντρο μιας πιο εκλεπτυσμένης λογοτεχνικής δραστηριότητας. Στα τέλη του 19ου αιώνα εμφανίζονται στη λογοτεχνία της χώρας τα πρώτα μοντερνιστικά έργα, ενώ στις αρχές του 20ού αιώνα, η διασπορά των σοσιαλιστικών ιδεών εκφράζεται και μέσα από τη λογοτεχνική παραγωγή της χώρας. Από τους νεότερους και σύγχρονους λογοτέχνες της Αργεντινής σημαντικότεροι είναι οι ποιητές Χοακίν Γκονσάλες, Αρτούρο Μαράσο, Πέντρο Παλάσιος ενώ ένας από τους πιο διακεκριμένους συγγραφείς της Αργεντινής είναι ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες (1899-1986). Τα πρώτα αξιόλογα αρχιτεκτονικά έργα εμφανίζονται στην Αργεντινή κατά το 18ο αιώνα στο χώρο της εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής. Μερικά από τα πιο σημαντικά μνημεία της περιόδου αυτής είναι ο Άγιος Ιγνάτιος (1734), η εκκλησία της Πιλάρ, ο Άγιος Φραγκίσκος του Μπουένος Άιρες, η μητρόπολη της Κόρντομπα, ο Άγιος Ιγνάτιος της επαρχίας Μισιόνες. Κατά το 19ο αιώνα υπάρχει μια έντονη επιρροή από την Ευρώπη και κυρίως από το Παρίσι. Χαρακτηριστικό μνημείο αυτής της περιόδου είναι ο καθεδρικός ναός του Μπουένος Άιρες (1804). Αξιόλογοι Αργεντινοί ζωγράφοι του τέλους του 19ου αιώνα είναι ο Εντουάρντο Σίβορι, ο Μαρτίν Μαλάρο, ο Λούσιο Κορέα Μοράλες, που στρέφονται κυρίως στον ιμπρεσιονισμό ή το ρεαλισμό. Η Αργεντινή έχει πλούσια μουσική παράδοση, επηρεασμένη από την ισπανική, την αφρικανική και την ιθαγενή μουσική. Σημαντικοί Αργεντινοί συνθέτες είναι ο Χοσέ Μπλας Παρέρα, ο Πάμπλο Μπερούτο κ.ά. Πασίγνωστο είναι και το τανγκό της Αργεντινής, τόσο ως μουσική όσο και ως χορός. Η δημιουργία του τοποθετείται στις φτωχογειτονιές του Μπουένος Άιρες, στα τέλη του 19ου αιώνα. Η φημισμένη αργεντίνικη κουζίνα έχει ως κύριο συστατικό της τα κρέατα για τα οποία φημίζεται. Συνηθίζουν να ψήνουν μεγάλα ζώα στη σούβλα. Εθνικό άθλημα της Αργεντινής είναι το ποδόσφαιρο. Η εθνική ομάδα της χώρας έχει κατακτήσει το Παγκόσμιο Κύπελλο ποδοσφαίρου δύο φορές, το 1978 και το 1986.
ΙΣΤΟΡΙΑ
Η περιοχή που καταλαμβάνει σήμερα η Αργεντινή ήταν εξαιρετικά αραιοκατοικημένη. Υπολογίζεται ότι οι Ινδιάνοι κάτοικοί της ήταν 300.000 περίπου. Το 1515 ο Ισπανός Χουάν Ντίας ντε Σόλις εξερεύνησε την περιοχή του Λα Πλάτα, όπου ιδρύθηκε το 1535 το Μπουένος Άιρες. Ως το 1776 η Αργεντινή αποτελούσε επαρχία του αντιβασιλείου του Περού. Το 1776 ιδρύθηκε το αντιβασίλειο του Λα Πλάτα, με έδρα το Μπουένος Άιρες, που περιέλαβε τα εδάφη της λεκάνης του Λα Πλάτα (Αργεντινή, Παραγουάη, Ουρουγουάη και το νότιο τμήμα της Βολιβίας). Στις 25 Μαΐου 1810 εγκαταστάθηκε μια αυτόνομη κυβέρνηση στο Μπουένος Άιρες. Το 1816, συνήλθε στο Σαν Μιγκέλ ντε Τουκουμάν η Εθνοσυνέλευση που αντιπροσώπευε τις περισσότερες επαρχίες της χώρας και στις 9 Ιουλίου αποφάσισε την κήρυξη της ανεξαρτησίας της χώρας υπό το όνομα Ηνωμένες Επαρχίες του Ρίο ντε λα Πλάτα. Στα χρόνια που ακολούθησαν σημειώθηκε μια σειρά από αιματηρούς πολέμους με αποτέλεσμα να αποσπαστούν η Παραγουάη (το 1814), η Βολιβία (το 1825) και η Ουρουγουάη (το 1828). Πρώτος πρόεδρος της χώρας διορίστηκε ο Μπερναρντίνο Ριβαντάβια τον Φεβρουάριο του 1826 ο οποίος παραιτήθηκε τον Ιούλιο του 1827. Ακολούθησε μια περίοδος εσωτερικών ταραχών. Ο Ουρκίσα συγκάλεσε το 1852 Συντακτική Συνέλευση που ψήφισε το Σύνταγμα της χώρας, ενώ οι Ηνωμένες Επαρχίες του Ρίο ντε Λα Πλάτα μετονομάστηκαν σε Αργεντινή. Η περίοδος των εμφύλιων συγκρούσεων έληξε το 1862. Πρώτος πρόεδρος υπό το νέο συνταγματικό καθεστώς της Αργεντινής εκλέχτηκε ο Μπαρτολομέ Μίτρε που κυβέρνησε από το 1862 ως το 1868. Ο 19ος αιώνας έκλεισε με την Αργεντινή να είναι μία από τις κυρίαρχες δυνάμεις στη Νότια Αμερική, με αξιοσημείωτη οικονομική ανάπτυξη και πολιτική σταθερότητα. Η πολιτική ζωή της Αργεντινής υπήρξε ομαλή ως το 1930. Η οικονομική ανάπτυξη συνεχίστηκε και νέα κύματα μεταναστών από την Ευρώπη αύξησαν ακόμα περισσότερο τον πληθυσμό της, που έφτασε περίπου τα 8.000.000 το 1914. Ο πρώτος ριζοσπάστης πρόεδρος, Ιππόλυτος Ιριγκόγιεν, εφάρμοσε φιλεργατική πολιτική και ήρθε σε σύγκρουση με τα συμφέροντα των εύπορων της Αργεντινής με αποτέλεσμα να οδηγηθούν σε μια σειρά βίαιων εκλογικών ταραχών που σημάδεψαν τις εκλογές του 1937. Μετά το πραξικόπημα του 1943, έκανε την εμφάνισή του ο συνταγματάρχης Χουάν Περόν. Το 1945, από τη θέση του αντιπροέδρου, κήρυξε τον πόλεμο στη Γερμανία, βοηθώντας την Αργεντινή να ξεπεράσει τη διεθνή απομόνωση στην οποία είχε περιέλθει και να ενταχθεί στον ΟΗΕ. Με την πολιτική που ακολούθησε, ο Περόν έγινε εξαιρετικά δημοφιλής, έχασε όμως την εμπιστοσύνη των στρατιωτικών, με αποτέλεσμα να απομακρυνθεί από τη θέση του και να συλληφθεί. Η έντονη λαϊκή αντίδραση στη σύλληψή του οδήγησε στην απελευθέρωσή του λίγες μέρες μετά. Η διακυβέρνηση του Περόν είχε αυταρχικό και προσωπολατρικό χαρακτήρα. Το 1952 πέθανε η σύζυγός του Εύα Περόν, που είχε αναδειχτεί σε αυτόνομη προσωπικότητα της πολιτικής ζωής της Αργεντινής, με μεγάλη απήχηση στα λαό. Όταν ο Περόν εξορίστηκε και κατέφυγε στην Ισπανία, ακολούθησαν χρόνια πολιτικής αστάθειας και οικονομικής κρίσης. Από το 1969 οι κοινωνικές ταραχές πήραν μεγάλη έκταση. Το 1983 πραγματοποιήθηκαν οι πρώτες μετά από πολλά χρόνια ελεύθερες προεδρικές εκλογές. Πρόεδρος εκλέχτηκε ο αντιπερονιστής υποψήφιος της Ριζοσπαστικής Ένωσης Πολιτών, Ραούλ Αλφονσίν. Στις εκλογές του 1989 νικητής ήταν ο Κάρλος Σαούλ Μένεμ. Το σημαντικότερο πρόβλημα που είχε να αντιμετωπίσει ο Μένεμ ήταν αυτό της οικονομίας της Αργεντινής.
ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ
Μπουένος Άιρες: Κτισμένο το 16ο αιώνα στη λεκάνη του Rio de la Plata συγκεντρώνει σημαντικό μέρος της βιομηχανικής δραστηριότητας της χώρας. Το «Παρίσι» της Ν. Αμερικής έχει τη Λεωφόρο της 9ης Ιουλίου, μια από τις μεγαλύτερες του κόσμου, την Πλατεία ντε Μάγιο, το παλιό Κοινοβούλιο Καμπίλδο, τον Καθεδρικό Ναό, το Teatro Colon, το Iglesia Santa Felicitam, το Palace οf Justice και το Ροζ Παλάτι από το μπαλκόνι του οποίου εκφωνούσαν λόγους ο Χουάν και η Εύα Περόν. Η περιοχή του Σαν Τέλμο, γενέτειρα του ταγκό με τα αποικιακά κτίρια και τα μαγαζάκια που πωλούν αντίκες. Η Λα Μπόκα με τα πολύχρωμα σπίτια του Καμινίτο και την περιοχή των ζωγράφων και άλλων καλλιτεχνών. Οι εκλεπτυσμένες περιοχές του Πουέρτο Μαδέρο και του Παλέρμο καταλήγουν στην περιοχή της Ρεκολέτα με το περίφημο κοιμητήριο όπου βρίσκεται το μαυσωλείο της Εβίτα Περόν. Η Εθνική Τράπεζα του Μπουένος Άιρες και το Ισπανο-αμερικανικό Μουσείο του Μπουένος Άιρες είναι αξιόλογα κτίρια. Οι ουρανοξύστες έκαναν την εμφάνισή τους μετά το 1950. Τα νεότερα τεχνολογικά κτίρια είναι το Le Parc Tower και το Torre Fortabat. Τα Alto Palermo, Paseo Alcorta, Patio Bullrich, Abasto de Buenos Aires και Galerías Pacífico διαθέτουν όλα τα προϊόντα της Λ. Αμερικής.
La Plata: Η «τέλεια πόλη» λόγω της θέσης της. Η πόλη μετονομάστηκε σε Eύα Περόν το 1952 αλλά επανήλθε στην αρχική της ονομασία το 1955. Ο Καθεδρικός ναός είναι ο μεγαλύτερος στην Αργεντινή, το Curutchet House είναι σχεδιασμένο από τον Le Corbusier, ενώ το Πανεπιστήμιο La Plata ιδρύθηκε το 1897.
Mεντόζα: Η τέταρτη μεγαλύτερη πόλη, γνωστή για τα πολύ υψηλής ποιότητας κρασιά της.
Το όμορφο Mar del Plata, γνωστό ως Η πέρλα του Ατλαντικού.
Οι περίφημοι καταρράκτες Ιγκουασού που μοιράζονται η Βραζιλία, η Αργεντινή και η Παραγουάη έχουν 275 καταρράκτες και θεωρούνται από τους ωραιότερους στον κόσμο.
Το Nahuel Huapi National Park, στην Παταγονία, είναι ένα από τα λαμπρότερα δείγματα της Αργεντινής. Πρόκειται για μια εντυπωσιακή περιοχή λιμνών και ποταμών από τους αρχαίους λαξευμένους παγετώνες.
Το Glaciers National Park (Εθνικό Πάρκο Παγετώνων) ιδρύθηκε το 1937 και βρίσκεται στην Σάντα Κρουζ στην Παταγονία. Φυσικό Μνημείο Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας από την UNESCO (1981), διαθέτει ένα όμορφο τοπίο με εξαιρετική οικολογική αξία. Καλύπτει περισσότερα από 1.482.000 στρέμματα, με κυρίαρχο το μεγαλοπρεπή Perito Moreno Glacier, παγετώνας που σχηματίζεται από μεγάλους όγκους πάγου.
