Με την αποδοχή της εισήγησης της «ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΣΥΜΜΑΧΙΑΣ», η Περιφερειακή Διοίκηση αναλαμβάνει να στηρίξει το κίνημα της τέχνης της «Ανακύκλωσης με τους Κανόνες της Τέχνης» με κάθε πρόσφορο μέσο και πρώτα βήματα :
α). Τη διοργάνωση μίας πρώτης, κινητής, έκθεσης/εκδήλωσης Ελλήνων καλλιτεχνών «Trash Art», στο χώρο της Περιφέρειας Αττικής, με μότο «Μην το πετάς - Ξαναχρησιμοποίησέ το».
β). Την χρήση θεματικών έργων «Trash Art», Ελλήνων καλλιτεχνών και όπου οι περιστάσεις το επιτρέπουν, για την διάδοση των καλών πρακτικών της ανακύκλωσης και της επανάχρησης με πρωταγωνιστή την τέχνη – πχ. έργα αθλητικού χαρακτήρα σε εκδηλώσεις αθλητικού χαρακτήρα κ.λπ.
γ). Τον προγραμματισμό της διοργάνωσης ανοικτών «σεμιναρίων» «Trash Art» με την καθοδήγηση των Ελλήνων καλλιτεχνών του τομέα, υπό την αιγίδα και την οικονομική στήριξη της Περιφέρειας Αττικής.
δ). Την διοργάνωση ετήσιων πανελλήνιων διαγωνισμών δημιουργιών «Trash Art», στο πλαίσιο των βραβείων «Λήκυθος» - έμπρακτης επιβράβευσης από την Περιφέρεια Αττικής «παραδειγμάτων που λειτουργούν ως πυξίδες φωτεινότητας, αποφασιστικότητας και προόδου».
Αθήνα, 22-04-2021
Αρ. Πρωτ.:
Προς : Πρόεδρο «Επιτροπής Πολιτισμού και Αθλητισμού»,
Αντιπεριφερειάρχη κ.Μαίρη Βιδάλη
Κοινοποίηση : Αντιπρόεδρο «Επιτροπής Πολιτισμού και Αθλητισμού»,
κ. Χάρη Ρώμα
κ.κ. Περιφερειακούς Συμβούλους, μέλη Επιτροπής
Θέμα : Αίτημα για συζήτηση προ ημερησίας διάταξης, στην 5η Συνεδρίαση της «Επιτροπής Πολιτισμού και Αθλητισμού» του Περιφερειακού Συμβουλίου της 22.04.2021, αναφορικά με την στήριξη του ελληνικού κινήματος της «Trash Art»
Κυρία Πρόεδρε,
Την ονόμασαν «Trash Art», με λίγα λόγια τέχνη της «Ανακύκλωσης με τους Κανόνες της Τέχνης». «Trash Art» και Τέχνη σε σχέση με τα απόβλητα, ή και άντληση έμπνευσης από τα απόβλητα για την δημιουργία Τέχνης.
Την είχαν πειραματιστεί οι ιστορικές «anant gardes» όταν Κυβιστές, Δαδαδαϊστές και Φουτουριστές εισήγαγαν στα έργα τους ασήμαντα και ανώνυμα αντικείμενα της καθημερινότητας, ως πράξη «ιεροσύλησης» της Τέχνης με το «Τ» κεφαλαίο. Πέρα από την σκληρή κριτική του καλλιτεχνικού κατεστημένου, ο πειραματισμός αυτού του τύπου στόχευε στην απομυθοποίηση της νεωτερικότητας και του ψευδούς μύθου της προόδου, που την στήριζε και την τροφοδοτούσε, αφήνοντας ήδη να διαφανεί τον ρόλο του αναδυόμενου οικολογισμού την εποχή του καλπάζοντος εκβιομηχανισμού. Από πειραματισμό «anant gardes» και ειρωνική πρόκληση στον μύθο της προόδου, η θεματική της αξιοποίησης των απόβλητων πέρασε οριστικά και δυναμικά στην σφαίρα της Τέχνης με τις πρώτες εκφάνσεις του περιβαλλοντικού ζητήματος : Η σύνθεση απόβλητων κάθε τύπου στο πεδίο της γλυπτικής, της ζωγραφικής και των «murales» στους τοίχους των πόλεων όλου του κόσμου, έφερε στο προσκήνιο την ιδέα του σκάρτου και του απόβλητου ως κάτι άλλου - κάθε άλλο παρά άχρηστου - σε θέση να αποκτήσει νέο αισθητικό, κοινωνικό, πολιτικό αλλά και, κυρίως, περιβαλλοντικό νόημα.
Η εκρηκτική παραγωγή έργων τέχνης στο πεδίο της «Trash Art», τις τελευταίες δεκαετίες, ανέδειξε μια μεγάλη ομάδα καλλιτεχνών συμπαραταγμένων υπέρ του περιβάλλοντος, οι οποίοι δήλωσαν ευθύς εξαρχής ότι αποτελούν οικο-καλλιτέχνες - «ecological artist» - για να επισημάνουν ότι η επιλογή της χρήσης σκάρτων και απόβλητων εξυπηρετεί ένα συγκεκριμένο στόχο : Εκείνο της βαθιάς συνειδητοποίησης της ποιότητας των καθημερινών συνηθειών μας, συχνά γεμάτων από έξαλλο καταναλωτισμό και ανεύθυνη χρήση φυσικών πόρων. Και όπως η τέχνη θα συνεχίζει να αποτελεί αντανάκλαση του κόσμου και ο κόσμος θα συνεχίζει να είναι σε κίνδυνο, οι οικο-καλλιτέχνες θα συνεχίζουν στο δρόμο της δημιουργικής ερμηνείας της αμφίσημης σχέσης ανθρώπου και φύσης, της ρήξης και της συμβίωσης, της προσπάθειας συμβίωσης και των επιλογών ρήξης.
Στη χώρα μας το «κίνημα» της «Trash Art» έφθασε κάπως αργά, ενισχύεται μεν γοργά αλλά προσπαθεί να παρουσιαστεί συγκροτημένα μόλις τα τελευταία 15 χρόνια. Ελάχιστες οι συλλογικές Εκθέσεις, με την τελευταία στην Ξάνθη τον περασμένο Μάρτιο 2021, με τίτλο:«Trash Art», 3 συμμετοχές και διοργάνωση από το Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης σε συνεργασία με την Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Η περιγραφή της Έκθεσης, που συνόδευε την αναγγελία της, άκρως διαφωτιστική : «Η τέχνη από ανακυκλώσιμα υλικά (trash art) είναι ένα νέο κίνημα που χρησιμοποιεί άχρηστα αντικείμενα τα οποία μετατρέπονται σε έργα σύγχρονης τέχνης. Τα προϊόντα που προκύπτουν είναι ασυνήθιστα δημιουργήματα, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως διακοσμητικά αλλά και χρηστικά στοιχεία στον περιβάλλοντα χώρο μας (οικία, εργασία). Στην έκθεση θα προβληθούν νέες τεχνικές που ξεφεύγουν από την κλασική αντιμετώπιση του σχεδίου και της ζωγραφικής, μυώντας μας στα μυστικά της κατεργασίας μετάλλων και ξύλου και σε πρακτικές γλυπτικής. Μέσα από την οπτική της καλλιτεχνικής δημιουργίας θα αναδειχθεί η εικαστική-περιβαλλοντική αντίληψη για την χρήση ανακυκλώσιμων και ανακυκλωμένων υλικών.»
Οι παραπάνω «σκέψεις» πέρασαν από το επαγγελματικό και πολιτικό μας παρελθόν σε συνειδητή κουβέντα και πρόγραμμα κατά την διάρκεια μιας πρόσφατης συνάντησης με την παλιά συνοδοιπόρο στους οικολογικούς αγώνες Καίτη Χόρτη, η οποία εδώ και 12 περίπου χρόνια επιδίδεται με πάθος στην γλυπτική «Trash Art» με χρήση σκάρτων και απορριμμάτων ποδηλάτου, διοργανώνοντας ένα πλήθος ατομικών εκθέσεων ανά την Ελλάδα και συμμετέχοντας σε άλλες τόσες συλλογικές. Με συνθήματα τα «Μη το πετάς! Ξαναχρησιμοποίησέ το!» και «Ορθοπεταλιά στην... τέχνη», η Καίτη Χόρτη συνοψίζει ως εξής τα αίτια του «πάθους» της :
«Παρατηρώντας τα δεκάδες ποδήλατα που κυκλοφορούν μού γεννήθηκε η ιδέα να αφιερώσω την τέχνη μου σε έργα με εξαρτήματα άχρηστων ποδηλάτων. Το πρώτο ποδήλατο που μετέτρεψα σε έργο, αναπαριστά μια γυναίκα, τη «Ζωή-Ποδήλατο», με μεταφορική κυρίως έννοια. Το δεύτερο έργο μου ήταν η «Πεταλούδα». Ακολούθησε η κατασκευή του μεγαλειώδους «Ερωδιού» και αμέσως μετά το «Παρυδάτιο Πουλί», η «Πεταλούδα στο Ποδήλατο», η «Πασχαλίτσα» και η «Μελισσούλα».
Η κατασκευή ενός έργου από ένα κομμάτια ποδήλατου ενέχει τη δυσκολία του πώς θα χρησιμοποιήσεις κάθε κομμάτι. Για παράδειγμα μια σέλα ενός παλιού ποδήλατου μου έδωσε την ιδέα ενός κεφαλιού πουλιού. Κάθε εξάρτημα ενός ποδήλατου μου δίνει την έμπνευση για να αρχίσω ένα έργο. Η συναρμολόγηση των κομματιών σε μια νέα κατασκευή αρχίζει από ένα εξάρτημα ποδήλατου επί του οποίου δομείται ένα έργο. Κάθε εξάρτημα μπορεί να αποτελέσει τμήμα ενός εντελώς διαφορετικού έργου. Το σημαντικότερο είναι πως το ποδήλατο - αν και είναι πρωτόλειας μορφής «εργαλεία» - είναι ολοκληρωμένο μηχάνημα που εμπεριέχει την έννοια της αυτονομίας και της ανεξαρτησίας, με το οποίο μπορείς να διασχίσεις όλο τον κόσμο, όπως μπορεί να κάνει κι’ένας ερωδιός, μια μέλισσα ή ένα παρυδάτιο πουλί...
Στη πιθανή ερώτηση «γιατί ποδήλατο» θα απαντούσα πως το ποδήλατο είναι ένα μηχάνημα που έχει πολλές ζωές. Δεν μπορείς να το πετάξεις όταν θα έχει πλέον παλιώσει ως μεταφορικό μέσο. Πρέπει να του δώσεις μια ευκαιρία ακόμη...»
Ως εκ τούτου,
με αυτές τις σκέψεις και δεδομένων :
1. Της γνωστής, καθολικής, επικαιρότητας της διαδικασίας της ανακύκλωσης,
2. της πάγιας στήριξης και υποστήριξης της Περιφερειακής Διοίκησης Αττικής – κατά τις δηλώσεις της - της διαδικασίας της ανακύκλωσης,
3. των αρμοδιοτήτων της Επιτροπής σχετικά με την «υλοποίηση πολιτιστικών προγραμμάτων και εκδηλώσεων υπερτοπικής σημασίας» και «τη θέσπιση βραβείων, χορηγιών και άλλων μέσων για την ενθάρρυνση της ανάπτυξης των γραμμάτων και των τεχνών»,
4. της εισήγησης που καταθέσαμε η «ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ» στα πρακτικά της 5ης Συνεδρίασης του Περιφερειακού Συμβουλίου Αττικής, της Τετάρτης 24 Φεβρουαρίου 2021, εν όψει της «Σύσταση Επιτροπής Περιφερειακού Συμβουλίου «Πολιτισμού και Αθλητισμού» σύμφωνα με το άρθρο 164 του Ν.3852/2010» και,
5. της επικαιρότητας, της εκπληκτικής δυναμικής, των δυσκολιών ανάδειξης του νεαρού κινήματος «Trash Art» στη χώρα μας, αλλά και του μεγάλου ενδιαφέροντος της νεολαίας για αυτό,
η «ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ» προτείνουμε την αποδοχή της στήριξης του εξαιρετικά επίκαιρου κινήματος της «Trash Art» από μέρους της Περιφερειακής Διοίκησης Αττικής - σε άμεση σχέση με τις ευρωπαϊκές και τις εγχώριες προσπάθειες για τη μείωση των απορριμμάτων και την επανάχρηση - με κάθε πρόσφορο μέσο και πρώτα βήματα :
α). Τη διοργάνωση μίας πρώτης, κινητής, έκθεσης/εκδήλωσης Ελλήνων καλλιτεχνών «Trash Art», στο χώρο της Περιφέρειας Αττικής, με μότο «Μην το πετάς - Ξαναχρησιμοποίησέ το».
β). Την χρήση θεματικών έργων «Trash Art», Ελλήνων καλλιτεχνών και όπου οι περιστάσεις το επιτρέπουν, για την διάδοση των καλών πρακτικών της ανακύκλωσης και της επανάχρησης με πρωταγωνιστή την τέχνη – πχ. έργα αθλητικού χαρακτήρα σε εκδηλώσεις αθλητικού χαρακτήρα κ.λπ.
γ). Τον προγραμματισμό της διοργάνωσης ανοικτών «σεμιναρίων» «Trash Art» με την καθοδήγηση των Ελλήνων καλλιτεχνών του τομέα, υπό την αιγίδα και την οικονομική στήριξη της Περιφέρειας Αττικής.
Φωτό: Έργο του Πορτογάλου Artur Bordalo
